ساخت و ساز

سنگ تراورتن از دسته سنگ هاي رسوبي و تزييني به‌شمار مي‌رود که نوعي سنگ آهک متخلخل است . اين سنگ از رسوبات به جا مانده درياها، رود خانه ها ، چشمه ها آب گرم و يا رسوبات آب هاي معدني غارها ميباشد . وجود حفره هاي موجود در اين  سنگ كه موجب شده تا قدرت جذب آن بالا رود از ويژگي هاي بارز سنگ تراورتن است . سنگ تراورتن به دليل تخلخل زياد براي نماهاي داخلي و بيروني ساختمان بسيار مناسب است . حتي از اين سنگ در مناطق بسيار سرد و با بارندگي زياد مي توان بدون نگراني در نماي بيروني ساختمان استفاده کرد . سنگ تراورتن داراي بافتي متخلخل است و رنگ هاي مختلفي دارد که به دليل اختلاف در ترکيباتي است که در زمان رسوب‌گذاري در عناصر سنگ وجود دارند  رگهبنديسنگهايتراورتنبهگونهاياستکهآنهاراميتواندرنوعموجداروبيموجبرشوفرآوريکرد. بيشتر سنگ هاي تراورتن مقاومت سايشي پاييني دارند. از ديگر مزاياي سنگ تراورتن اين است که خاصيت عايق حرارتي و صوتي دارد  و حفره‌هاي موجود در سنگ تراورتن باعث افزايش مقاومت آن در برابر آتش سوزي مي‌شود و همچنين اين سنگ در مقايسه با انواع ديگر سنگ ها داراي وزن کمتري است که باعث مي شود وزن کلي ساختمان پايين بيايد و فشار کمتري به اسکلت وارد شود. سنگ تراورتن خاصيت صيقل پذيري بالايي دارد در نتيجه درخشندگي بيشتري به وجود مي آورد. از معايب اين سنگ جذب آب بالاي آن است که البته با پيشرفت علم تا حدودي اين مشکل بر طرف شده است .يکي ديگر از معايب آن عدم يکنواخت بودن رنگ و طرح سنگ تراورتن است. سنگ تراورتن در گذشته به دليل ظاهر متخلخلش يکي از ارزان ترين سنگ هاي موجود در بازار بود اما با ورود رزين به بازار و استفاده از آن در هنگام فراوري و پوليش باعث شده که اين سنگ آب کمتري به خود جذب کند و همچنين دير تر کثيف شود و با به وجود امدن اين ويژگي ها سنگ تراورتن طرفدارهاي زيادي را در بازار به خود جذب کرده است .

سنگ ساختمان تزئيني شامل سنگها در هر شکل مي‌باشند که به طور مستقيم و پس از برش، سائيده شدن و صيقل کاري در نماهاي داخلي و خارجي ساختمانها به  کار مي‌روند يعني سنگي طبيعي که در اندازه مشخص انتخاب، تراش و يا برش خورده باشد. سنگ ساختمان تزئيني شامل انواع مرمر، مرمرميت، چيني، کنگلومرا، تراورتن، ماسه سنگ، گرانيت، ديوريت، سينيت، گابرو و بعضي موارد کم اهميت تر مي‌باشند    که از نظر سنگ شناسي به يکي از گروههاي سنگ آذرين، دگرگوني و يا رسوبي اختصاص دارند.

ويژگيهاي فيزيکي سنگ ساختمان تزئيني که بر اساس آن انواع سنگ ساختمان شناخته مي شود شامل سختي سنگ ساختمان ،رنگ سنگ ، ميزان تخلخل سنگ ، مقاومت سنگ ، اثر يخبندان بر سنگ ، پوسيدگي فات بر سنگ ، تاثير آتش بر سنگ است. در زير به توضيح مختصري از اين ويژگي ها مي پردازيم:

دامنه سختي سنگ ساختمان تزئيني بسيار زياد است. اين دامنه از پائين ترين درجه سختي (تالک) گرفته تا به بالاترين درجه سختي (سنگ ساختماني گرانيت که حتي از فولاد نيز سخت تر است) مي‌رسد. درباره رنگ سنگ هم اين نکته وجود دارد که تاثير بسيار زيادي بر ظاهر و نماي بيروني ساختمان دارد . مثلا رنگ هاي روشن طرفدار بيشتري نسبت به رنگ هاي کدر و تيره دارد. رنگ نماي بيرون سنگ ساختمان ها که ناشي از نوع مصالح بکار گرفته شده (سنگ ساختماني و يا غيرسنگ) مي‌باشد، خود تحت تأثير عوامل جوي قرار دارد. آب باران مي‌تواند کانيهاي موجود سنگ نما را تحت تأثير شيميايي قرار داده و رنگ آن را تغيير دهد.

تخلخل در اثر نفوذ آب باران به داخل حفره‌هاي سنگ ساختماني و انجماد آن بيشتر مي‌شود.در دماي صفر درجه زمستان آبي که به داخل  خلل و يا پشت سنگ وارد مي شود منجمد مي شود که در سنگ ترکهاي عمده‌اي ايجاد گردد و به مرور زمان اين ترک ها زياد شده و باعث مي شود قطعه اي يا تمام سنگ از جا در آيد. مقاومت سنگ ساختماني تحت تأثير عوامل مختلفي از قبيل هوازدگي، سرما، گرما و آتش سوزي، دائماً تغيير  مي‌يابد.بعضي از عوامل مربوط به هوازدگي شيميايي مي باشند براي مثال گازهاي  co2,o2,so2  مي توانند از جمله اين عوامل باشند. در شهرهايي که اين گازها بيشتر در هوا وجود دارندسنگ هاي ساختمانتحت تاثير آن ها مقاومت خود را بيشتر از دست مي دهند . عوامل هوازگي چه فيزيکي و چه شيميايي باعث تغيير رنگ ،شکسته شدن و جدا شدن سنگ ساختماني از بنا مي شود .سنگهاي آهکي در مناطقي که بارندگي زياد بوده و گازکربنيک موجود در فضا بيش از اندازه باشد، براي نماي خارجي ساختمانها چندان مناسب نمي باشد.

در قسمت‌هايي از ساختمان نظير محل درپوش‌ها، سايه بان‌ها، کرسي بنا و کف پنجره‌ها تخريب در اثر يخبندان بيشتر ديده مي شود. سنگ آهک و دولوميت بيش از ماسه سنگ تحت تاثير تخريب در اثر يخبندان قرار مي گيرند. مرمر، شيت و گرانيت به علت تخلخل اندک تحت تاثير اثر يخبندان واقع نمي‌شوند. زنگ زدگي حاصل از مواد آهني و فولادي بسيار سخت و دشوار از روي سطوح متخلخل سنگ ساختمان  پاک مي‌شوند. به اين منظور کليه قطعات في مورد استفاده در نصب سنگ نما بايد ضدزنگ باشند. آتش به ندرت موجب تخريب کلي در کارهاي سنگي شود. ولي سطح نماي گرانيت، مرمر و ماسه سنگ‌ها ممکن است در اثر آتش سياه يا خرد شوند. سنگ‌هاي آهکي عموما تحت تاثير آتش قرار نمي‌گيرند، فقط سنگ‌هاي با رنگ روشن به علت اکسيد شدن آهن موجود در آنها براي هميشه صورتي رنگ مي‌شوند.

امروزه ساخت و ساز يکي از صنعت هايي است که با پيشرفت تکنولوژي شاهد گسترش روز افزون آن هستيم. مصالح بسيار زيادي از قبيل آجر، سنگ ساختماني، موزاييک، کاشي و سراميک در اين صنعت موجود است که هر کدام ويژگي هاي مختلفي دارند. سنگ ساختماني يکي از مصالحي است که از گذشته تا به امروز توجه دست اندرکاران صنعت ساختمان سازي را به خود جلب کرده است. در تعريف سنگ ساختماني بايد گفت که به سنگ طبيعي که در هر شکل به طور مستقيم و پس از برش، سائيده شدن و صيقل کاري در نماهاي داخلي و خارجي ساختمان به کار مي رود سنگ ساختماني گفته مي شود. سنگ ساختماني از نظر سنگ شناسي به يکي از گروه هاي سنگ آذرين، سنگ دگرگوني يا سنگ رسوبي اختصاص مي يابد و شامل سنگ تراورتن، سنگ مرمريت، سنگ چيني، سنگ گرانيت، سنگ مرمر، سنگ کوارتزيت، ماسه سنگ و بعضي موارد ديگر مي باشد. سنگ ها را براساس ويژگي هاي مختلفي مي توان دسته بندي کرد. برخي از انواع سنگ ساختماني بر حسب خصوصيات فيزيکي خود شامل سختي سنگ، رنگ سنگ، ميزان تخلخل سنگ، مقاومت سنگ، اثر يخبندان بر سنگ، پوسيدگي فات بر سنگ و تاثير آتش بر سنگ شناخته مي شوند. دامنه سختي سنگ ساختماني بسيار وسيع است به طوري که از پائين ترين درجه مانند تالک گرفته تا به بالاترين درجه سختي مانند سنگ گرانيت که حتي از فولاد هم سخت تر است مي رسد. افراد در انتخاب خود علاوه بر استحکام، خاصيت و سهولت کاربرد به زيبايي و جلوه خاص سنگ نيز توجه مي کنند. ساختمان ها مي توانند از جهت رنگ نماي بيروني به زيبايي شهر بيافزايند. در اثر نفوذ آب به داخل حفره هاي سنگ ساختماني و انجماد آن تخلخل سنگ افزايش مي يابد. تخلخل سنگ مي تواند موجب متلاشي شدن آن شود چرا که در هواي صفر درجه زمستان آب جذب شده در بافت سنگ منجمد مي شود و سنگ را خرد مي کند. مقاومت سنگ ساختماني تحت تأثير عوامل مختلفي از قبيل هوازدگي، سرما، گرما و آتش سوزي، دائماً تغيير مي‌يابد. برخي از قسمت هاي ساختمان مانند نما يا سنگ پله نيازمند مقاومت بسيار بالا مي باشد. در قسمت‌هايي از ساختمان نظير محل درپوش‌ها، سايه بان‌ها، کرسي بنا و کف پنجره‌ها ير اثر يخبندان تخريب صورت مي گيرد و سنگ هايي که در معرض تهاجم يخبندان قرار مي گيرند سنگ آهک و دولوميت مي باشد. آب باراني که از سطوح مس و آلياژهاي آن به سطح سنگ آهکي مي‌ريزد باعث ايجاد لکه‌هاي سبزرنگي مي‌شود که به آن زنگ زدگي مي گويند. در نصب سنگ نما به دليل اينکه بيشترين آسيب ديدگي ناشي از انبساط زنگ زدن قطعات آهني و فولادي داخل سنگ کاري نما رخ مي‌دهد بايد از سنگ هاي ضدزنگ استفاده شود. آتش يکي از عواملي است که به ندرت موجب تخريب کلي در سنگ مي شودولي سطح نماي گرانيت، مرمر و ماسه سنگ‌ها ممکن است در اثر آتش سياه يا خرد شوند.از انواع سنگ ساختماني بر اساس ويژگي هاي مختلفي که دارند در قسمت هاي مختلفي مانند پوشش ديوارهاي داخلي، نماي داخلي و خارجي، کفپوش پشت بام، ديوار و شالوده، تزئينات ساختمان و کف ساختمان و پلکان استفاده مي شود.